De zaak
Wat & waarom
Wat veranderde er op 1 april 2024?
Op 1 april 2024 veranderden de voorrangsregels in de kinderopvang voor de kinderopvanglocaties waarbij ouders betalen naargelang hun inkomen (Trap 2).
Bij de verdeling van de schaarse plaatsen in kinderopvang wordt absolute voorrang voorzien voor ouders die minstens 80% werken of een opleiding volgen. In een tweeoudergezin wordt er gekeken naar de gemiddelde tewerkstellingsbreuk.
Wanneer de ene ouder voltijds werkt en de andere halftijds, komen ze bijvoorbeeld niet aan gemiddeld 80%. De voorrang voor broers/zussen en pleegkinderen blijft wel behouden.
Vroeger (voor 1 april 2024) werd aan voorzieningen gevraagd zich in te spannen om minstens 20% van hun plaatsen voor te behouden aan bepaalde groepen ouders (bijvoorbeeld: alleenstaanden, mensen met laag inkomen, gezinnen in kwetsbare situaties,…).
De nieuwe regelgeving stelt een maximum van 10% van de totale capaciteit aan kinderen in ‘gezondheids- of welzijnssituaties’. Het aantal voorbehouden plaatsen voor gezinnen in kwetsbare situaties gaat dus fors achteruit. De criteria “gezinssamenstelling” en “financiële situatie” vallen bovendien weg als voorrangscriterium.
Waarom is dat een probleem?
Kinderopvang zou volgens experts een basisvoorziening moeten zijn, maar is het dat niet in Vlaanderen. Toegankelijke kinderopvang is belangrijk omdat opvang naast een economische functie ook een belangrijke pedagogische en sociale functie heeft.
Een kind naar de opvang brengen betekent namelijk niet alleen dat de ouders kunnen werken of opleiding volgen (economisch), maar ook dat kinderen zich goed kunnen ontwikkelen (pedagogisch) en dat gezinnen zich kunnen ontplooien in de samenleving (sociaal).
Kwalitatieve kinderopvang is een belangrijke hefboom in de strijd tegen (kinder)armoede. Met de nieuwe voorrangsregels reduceert de Vlaamse regering de kinderopvang enkel tot haar economische functie.
De toekomstgroep Kinderopvang, een werkgroep met experts, vakbonden en vertegenwoordigers van de sector, stellen het scherp: “Niemand stelt zich de vraag of een kleuter voorrang krijgt op school. Waarom zouden we dat wel doen in de kinderopvang?”
Wie dreigt er allemaal uit de boot te vallen?
De nieuwe voorrangsregels bedreigen de toegankelijkheid van kinderopvang voor een grote groep ouders. De combinatie van structureel plaatsgebrek en zeer enge voorrangsregels, zal een reëel gevolg hebben voor specifieke groepen uit onze samenleving. Vooral vrouwen zullen hier het effect van voelen, aangezien zij vaker deeltijds werken uit noodzaak of om zorgtaken op zich te nemen. Kinderopvang is cruciaal voor vrouwenemancipatie.
De nieuwe regels zetten bovendien sectoren zoals zorg en kinderopvang, waar deeltijdse contracten overheersen, onder druk. Sectoren die stoelen op seizoensarbeid of wisselende arbeidsregimes zullen eveneens geconfronteerd worden met werknemers die geen opvang vinden voor hun kind.
Kwalitatieve kinderopvang speelt een cruciale rol in de ondersteuning van alle kinderen, en vooral voor kinderen uit gezinnen in kwetsbare situaties. Onder de nieuwe voorrangsregels zullen ook deze kinderen minder kans hebben op een plek in de kinderopvang.
Negatieve adviezen straal genegeerd
De Vlaamse Sociaal-Economische Raad (SERV), de Raad van State, de Vlaamse Raad voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (WVG), het Agentschap Opgroeien en het Kinderrechtencommissariaat gaven stuk voor stuk een negatief (en vaak zelfs vernietigend) advies bij het ontwerp van regelgeving.
Help ons
—en—
Doe mee!
Doneer vrijblijvend
een centje.
Vanaf €40 krijg je een fiscaal attest. Doneer nu!
Heb je nog een minuutje? Vertel mee ons verhaal.
Druk onze poster af en deel als de bliksem onze pagina met je vrienden, familie, school, werk, … en op je sociale media.
Kinderopvang: een recht, geen privilege.